10. Xây dựng sự độc lập cho tất cả học viên trong môi trường hòa nhập

Bạn đã bao giờ nhận ra rằng trẻ khuyết tật trong chương trình có thể phụ thuộc vào người lớn để làm một số việc nhất định chưa? Bạn có nhận thấy người lớn giúp đỡ quá nhiều cho một số trẻ và và tự hỏi liệu họ có thể tự mình làm những việc này không? Đáng tiếc là điều này xảy ra với rất nhiều trẻ khuyết tật. Việc xây dựng sự độc lập ở độ tuổi sớm chuẩn bị cho trẻ thành công trong tương lai, giúp họ cảm thấy tự tin, phát triển quyền tự chủ, và đưa ra lựa chọn của riêng mình. Trong video này, chúng ta sẽ nói về cách thúc đẩy sự độc lập cho trẻ nhỏ bằng cách đảm bảo mọi người đều hiểu các chỉ dẫn, dùng thời gian chờ, và tránh hướng dẫn bằng cơ thể. Sau đó ta sẽ nói về cách Leonard, một trẻ nhỏ mắc chứng tự kỷ, có thể tham gia một cách độc lập nhất có thể tại Trại Lego. Chúng ta hãy bắt đầu.
Điều đầu tiên cần cân nhắc khi rèn luyện về tính độc lập là đảm bảo rằng trẻ biết những kỳ vọng là gì và các em phải làm gì. Dĩ nhiên, ta không kỳ vọng học viên của chúng ta sẽ độc lập với các nhiệm vụ mới trừ khi các em biết phải làm gì. Đảm bảo rằng bạn đã dạy cho các trẻ trong chương trình về các nhiệm vụ, thói quen hoặc hoạt động trước khi bạn kỳ vọng các em sẽ độc lập. Dùng các chỉ dẫn rõ ràng và làm mẫu chính xác những gì học viên phải làm cho mỗi thói quen hoặc hoạt động. Sau khi bạn chắc chắn họ biết rõ các thói quen và kỳ vọng, thì bạn có thể nghĩ về cách bạn có thể xây dựng sự độc lập của các em. Đảm bảo rằng mọi người đều hiểu các chỉ dẫn luôn là bước đầu tiên của chúng ta.
Việc xây dựng sự độc lập đòi hỏi người lớn cố ý lùi lại và cho trẻ cơ hội để tự mình làm mọi việc. Điều này có thể khó khăn. Thỉnh thoảng, trẻ cần thêm thời gian để hoàn thành một số thói quen hoặc hoạt động nào đó và xử lý các chỉ dẫn mà các em đã nghe. Điều này được gọi là thời gian chờ. Hãy nghĩ về việc cho trẻ khoảng 3 đến 5 giây và đếm thầm trước khi bước vào giúp đỡ. Thời gian chờ này cho trẻ cơ hội tự mình làm mọi việc trước khi người lớn đưa ra sự trợ giúp có thể không cần thiết. Dùng thời gian chờ ở môi trường học tập ở trường học bận rộn có thể khó khăn, nhưng đây là một phần rất quan trọng về xây dựng tính độc lập. Chúng ta phải cho trẻ cơ hội tự mình làm mọi việc, trước khi chúng ta tham gia giúp đỡ. Hãy kiên nhẫn và đếm đến năm trong đầu trước khi bạn giúp đỡ.
Trẻ khuyết tật thường được người lớn hướng dẫn về thể chất. Hướng dẫn thể chất là mức hỗ trợ chuyên sâu nhất mà học viên có thể nhận được. Với mức độ hỗ trợ cao này, trẻ dễ dàng trở nên phụ thuộc vào người lớn để làm những việc nhất định, chẳng hạn như mặc áo khoác, tìm sách ở thư viện hoặc dọn dẹp đồ dùng. Chạm vào cơ thể cũng có thể cảm thấy không thoải mái hoặc gây khó chịu cho một số trẻ, đặc biệt là với những trẻ nhạy cảm khi bị chạm vào, như thường gặp ở nhiều người bị khuyết tật. Thay vì hướng dẫn trực tiếp cho trẻ, ta có thể sử dụng các chiến lược như cử chỉ hoặc hình ảnh. Những hỗ trợ này ít tác động hơn, nhanh quên hơn, nhưng giúp xây dựng tính độc lập từ đầu.
Bây giờ, ta hãy xem hai kết quả khác nhau cho Leonard và cách người lớn giúp xây dựng tính độc lập. Leonard rất hào hứng tham gia Trại Lego tại trung tâm cộng đồng địa phương. Cha mẹ cậu bé rất hào hứng kết bạn cho cậu bé và thực hiện một trong các hoạt động yêu thích của cậu bé. Vào ngày đầu tiên của trại, em được một nhân viên, Mae, chào đón nồng nhiệt, người đã lấy ba lô và áo khoác của em và cất chúng vào ngăn tủ. Cô Mae rất hào hứng chào đón Leonard tham gia, và muốn đảm bảo cậu bé có một thời gian tuyệt vời và cảm thấy thành công. Sau đó, cô Mae bảo Leonard tham gia nhóm những người tham gia đang xây dựng bằng Lego ở bàn xanh. Khi Leonard không đi qua ngay, cô Mae đặt tay lên vai cậu bé và dẫn cậu đến đó. Cô đưa cho em một khay Lego và chỉ cho em cách ghép các mảnh lại với nhau để tạo thành một chiếc máy bay không người lái. Trong khi những đứa trẻ khác xếp logo độc lập hoặc theo cặp, Leonard chỉ xếp với Mae. Đến cuối tuần, em không kết bạn mới và không có cơ hội tự mình xây dựng bất cứ thứ gì. Dù cậu bé vui vẻ dành thời gian chơi với người lớn, nhưng không có bất kỳ cơ hội nào để phát triển các mối quan hệ hay nâng cao kỹ năng xếp Lego của mình.
Bây giờ, hãy xem một câu chuyện khác về Leonard. Vào ngày đầu tiên của trại, em được cô Mae chào đón nồng nhiệt. Cô Mae cho Leonard xem một hình ảnh trực quan với hình ba lô, áo khoác và ngăn tủ. Cô Mae nói với Leonard rằng việc đầu tiên họ làm mỗi ngày là cất ba lô và áo khoác, sau đó bắt đầu xếp Lego. Cô Mae chỉ vào ngăn tủ của Leonard, và em cất đồ của mình vào đó. Sau đó, cô Mae bảo Leonard đến bàn xanh. Cô May chờ một lát, và khi Leonard vẫn chưa tự giác đi tới, cô liền chỉ tay về phía chiếc bàn màu xanh lá và nói: “Mình đi cùng nhau nha.’ Khi đến đó, cô Mae đưa cho em một khay Lego và đưa cho em một hình ảnh trực quan với hướng dẫn từng bước để tạo một chiếc máy bay không người lái đơn giản. Leonard bắt đầu xếp độc lập bằng cách sử dụng hướng dẫn trực quan. Thỉnh thoảng, em nhờ cô Mae giúp đỡ, sau đó tiếp tục xếp. Ngày hôm sau, cô Mae mời một đứa trẻ khác tham gia cùng Leonard. Mae đưa cho chúng hướng dẫn trực quan, và trong vài ngày tiếp theo, Leonard và người bạn mới của mình cùng nhau xây dựng một con tàu vũ trụ lớn. Cô Mae thỉnh thoảng kiểm tra cùng với Leonard, đưa ra phản hồi tích cực, và cho cậu bé biết mình có thể yêu cầu giúp đỡ nếu cần. Đến cuối tuần, Mae rất vui được chia sẻ với bố mẹ Leonard rằng em đã tự mình xếp một chiếc máy bay không người lái và đã cùng một người bạn xếp một con tàu vũ trụ khổng lồ. Cô Mae cung cấp sự trợ giúp vừa đủ để hỗ trợ Leonard, đồng thời cho phép cậu bé tham gia độc lập, phát triển các mối quan hệ mới.
Bây giờ, hãy suy ngẫm về hai ví dụ khác nhau ở đây. Trong ví dụ đầu tiên, cô Mae không cho Leonard cơ hội tự mình làm bất cứ việc gì. Cô cất ba lô và áo khoác của em vào ngăn tủ cho em và dùng tay dẫn em đến bàn Lego. Tuy nhiên, trong ví dụ thứ hai, cô Mae đã dạy em thói quen cất ba lô và áo khoác bằng hình ảnh trực quan và sau đó chỉ vào vị trí ngăn tủ của em. Với những hỗ trợ này, Leonard có thể tự cất đồ của mình. Cô ấy cũng chờ 5 giây trước khi hỗ trợ thêm khi chỉ dẫn Leonard đến bàn Lego. Thay vì hỗ trợ bằng động tác, cô Mae chỉ vào và sau đó mời Leonard đi bên cạnh cô. Ngoài ra, trong ví dụ thứ hai, thay vì chỉ cho Leonard cách xếp Lego và ngồi cùng cậu bé suốt thời gian đó, cô đã đưa ra các hướng dẫn trực quan để cậu bé có thể tự thực hiện, thỉnh thoảng đến kiểm tra. Với những hỗ trợ này, Leonard đã có thể tự mình làm mọi việc và kết bạn mới.
Mục tiêu của chúng ta là chỉ hỗ trợ đúng mức cho tất cả các trẻ, như cô Mae đã làm với Leonard, và giúp họ làm mọi việc một cách độc lập nhất có thể. Bằng cách cố ý để trẻ tự mình làm mọi việc, chúng ta sẽ giúp họ tự lập, phát triển sự tự tin, và có năng lực trong môi trường của họ. Bạn sẽ xây dựng tính độc lập thế nào trong chương trình của bạn?