4. Nuôi dưỡng thành công cho trẻ: Thói quen giảng dạy và kỳ vọng

Bạn đã bao giờ có trải nghiệm đến một nơi nào đó mới và không biết phải làm gì chưa? Có thể đó là xuống máy bay ở một quốc gia mới mà bạn không nói ngôn ngữ, tham gia lớp tập thể dục mới và chưa biết động tác, hoặc tham dự buổi lễ tôn giáo có tín ngưỡng khác? Chúng ta có thể cảm thấy lo lắng khi không biết mong đợi thứ gì hoặc điều gì sẽ xảy ra.
Trong video này, chúng ta sẽ khám phá tầm quan trọng của việc có thói quen và kỳ vọng nhất quán, rõ ràng, và dạy trẻ nhỏ của chúng ta cách làm theo những điều này. Chúng ta sẽ xem xét một ví dụ về Giờ Kể Chuyện ở Thư viện và chia sẻ một số điều cần cân nhắc khi bạn xây dựng các thói quen và kỳ vọng của riêng mình. Hãy cùng bắt đầu nào.
Khi trẻ biết thói quen, biết các bước của một hoạt động cụ thể, và hiểu những gì sẽ xảy ra, họ có thể tham gia một cách độc lập hơn và theo những cách có ý nghĩa hơn. Khi chúng ta dạy các thói quen nhất quán và khi trẻ em biết những kỳ vọng, chúng ta cũng thấy sự giảm bớt các hành vi gây rối hoặc can thiệp. Những kỳ vọng rõ ràng và nhất quán sẽ giúp trẻ thành công! Việc này giúp trẻ biết điều gì sẽ xảy ra và cách hành động trong một số tình huống—điều mà chúng ta có thể cảm kích. Hãy cùng xem một ví dụ.
Hãy tưởng tượng bạn đang điều hành một giờ kể chuyện thân thiện với giác quan mới tại thư viện địa phương, được thiết kế để hòa nhập cho tất cả trẻ em, đặc biệt là trẻ em khuyết tật. Vào ngày đầu tiên của giờ kể chuyện, mọi thứ đều khó khăn! Trước khi giờ kể chuyện bắt đầu, hơn 20 gia đình đang chờ đợi, và trẻ em ở mọi lứa tuổi đang chơi trong phòng cộng đồng. Hơi ồn ào, và một số trẻ đang chạy xung quanh trong khi những trẻ khác bám vào người chăm sóc và có vẻ hơi lo lắng.
Bạn cố gắng thu hút sự chú ý của nhóm để bắt đầu đọc, nhưng không phải ai cũng nghe thấy bạn giữa tiếng ồn. Vì vậy, bạn bắt đầu đọc cuốn sách đầu tiên, và một nhóm nhỏ trẻ em ở độ tuổi mẫu giáo tham gia cùng bạn. Tuy nhiên, những đứa trẻ khác vẫn đang chạy xung quanh không gian; một số đang khóc, và một đứa trẻ đang đập cửa ầm ĩ. Những đứa trẻ đang nghe sách bị phân tâm và rời đi hoặc bày tỏ sự thất vọng vì chúng không thể nghe thấy. Một trẻ hét lên “IM LẶNG NÀO!” khiến hai em bé bắt đầu khóc.
Bạn đọc xong câu chuyện và chuyển sang cuốn sách tiếp theo, nhưng bạn không khỏi cảm thấy hoạt động này là một thất bại lớn. Không phải ai cũng nghe thấy câu chuyện, bọn trẻ chạy lung tung, một số khóc, và mọi thứ có vẻ rất lộn xộn. Bạn đã rất hào hứng với hoạt động này nhưng không chắc chắn làm thế nào để sắp xếp mọi thứ theo cách cho phép mọi người tham gia.
Hãy cùng nói về cách việc dạy các thói quen và kỳ vọng có thể giúp hoạt động này diễn ra suôn sẻ hơn và dễ tiếp cận hơn với trẻ và các gia đình. Trong ví dụ này, các gia đình và trẻ em không được cung cấp lịch trình hoặc bất kỳ thông tin nào về những gì sẽ xảy ra hoặc những gì cần làm trong giờ kể chuyện. Bây giờ, hãy tưởng tượng bạn dành cả tuần để lên kế hoạch cho giờ kể chuyện thân thiện với giác quan tiếp theo của mình. Để đảm bảo mọi người biết điều gì sẽ diễn ra, bạn tạo một lịch biểu có hình ảnh cho từng hoạt động.
Lịch biểu của bạn bao gồm: 1) Đồ chơi thả cửa – những thứ như khối gỗ và giấy tô màu, 2) một bài hát vận động với khăn lụa để trẻ vẫy, 3) Câu chuyện số 1, 4) một bài hát vận động khác với maraca để trẻ lắc, 5) Câu chuyện số 2, 6) một bài hát tạm biệt.
Bạn đăng tải điều này trên trang web của thư viện để các gia đình xem trước, lên kế hoạch hiển thị nó ở phía trước phòng để mọi người có thể nhìn thấy khi họ đến và xem lại điều này khi giờ kể chuyện bắt đầu. Để sắp xếp không gian, bạn dán các vòng tròn đã ép nhựa xuống sàn để chỉ cho mỗi đứa trẻ chỗ ngồi. Những vòng tròn này sẽ giúp trẻ em ở trong khu vực nhưng không quá gần những người khác.
Bạn cũng tập hợp một số đồ chơi giúp giảm bồn chồn vào một chiếc giỏ lớn và để chúng sẵn có cho bất kỳ ai cần. Cuối cùng, bạn tạo một không gian yên tĩnh, thoải mái cho bất kỳ ai có thể cần nghỉ ngơi, cho con bú hoặc chỉ đơn giản là có một chút thời gian yên tĩnh.
Vào ngày giờ kể chuyện, bạn sắp xếp phòng và đặt một tấm biển ở lối vào thư viện có nội dung: “Xin mời đến Buổi kể chuyện! Hãy vào và chơi với Đồ Chơi Thả Cửa của chúng tôi!” Khối gỗ và giấy tô màu đã sẵn sàng, giỏ đồ chơi fidget (đồ chơi giúp giảm bồn chồn) cũng được bày ra, và trẻ khám phá chúng trong khi người chăm sóc ổn định chỗ ngồi. Khi các gia đình đến, bạn chào đón họ nồng nhiệt và xem lại lịch trình trực quan đã đăng, cho mọi người biết rằng giờ kể chuyện sẽ luôn bắt đầu với đồ chơi mở và các lựa chọn tô màu cho trẻ em. Bạn cũng chỉ họ khu vực nghỉ ngơi.
Sau vài phút, đã đến lúc bắt đầu, và bạn thu hút sự chú ý của nhóm bằng tiếng chuông nhỏ. Bạn nói “Xin mời đến Buổi kể chuyện! Cô vui vì các con đến đây hôm nay. Xin mời tìm một vòng tròn để ngồi – các con cũng có thể ngồi cùng người chăm sóc. Người chăm sóc cứ tự nhiên ngồi vào ghế hoặc ngồi xuống sàn cùng các con. Hãy bắt đầu!”
Bạn cùng mọi người xem lại lịch trình, nói rõ về từng phần và chia sẻ những gì các gia đình và các em có thể mong đợi. Bạn giải thích rằng sẽ có sự kết hợp giữa các bài hát vận động và sách, và trẻ em có thể di chuyển tùy thích bằng cách sử dụng các đạo cụ. Bạn chuyền giỏ đồ chơi fidget, nói: “Đôi khi, thật tuyệt khi cầm một thứ gì đó trên tay khi đọc sách—cứ tự nhiên lấy một món đồ chơi nếu con thấy thích nhé!” Nhưng hãy giữ nó trong lòng.”
Bạn hướng dẫn trẻ qua các bài hát và sách, dừng lại giữa mỗi hoạt động để xem lại lịch trình và thảo luận về những gì sẽ diễn ra tiếp theo. Trước mỗi bài hát, bạn nói với trẻ em những gì chúng có thể làm bằng cách nói “đây là một bài hát đứng lên, vì vậy các con có thể đứng lên nếu muốn!” và mời Elaine, một người thường xuyên tham gia giờ kể chuyện, chỉ cho mọi người cách thực hiện các động tác của bài hát.
Sau bài hát đầu tiên, bạn thông báo: “Các con nhảy rất giỏi! Bây giờ xin mời các con trở lại chỗ ngồi để chúng ta bắt đầu câu chuyện thứ hai! Cô rất thích cách một số bạn đã ngồi vào vòng tròn của mình và sẵn sàng đọc sách!”
Khi kết thúc giờ kể chuyện, bạn nói: “Giờ kể chuyện hôm nay thật tuyệt vời! Tất cả chúng ta đã cùng nhau nghe sách và nhảy múa” khi bạn chỉ vào lịch trình trực quan và xem lại từng phần. Bạn kết thúc giờ kể chuyện bằng cách nói: “Các con đã làm rất tốt – cô có nhãn dán cho bạn nào muốn lấy.” Mong tuần sau các con sẽ tham dự”.
Với cấu trúc rõ ràng như vậy, bạn nhận thấy ngày càng có nhiều trẻ em và gia đình tham gia. Người chăm sóc biết mình cần làm gì, và các em nhỏ cũng hào hứng tham gia hơn rất nhiều. Việc tổ chức thêm bằng những kỳ vọng rõ ràng và một thói quen có cấu trúc thực sự đã cải thiện giờ kể chuyện cho tất cả mọi người.
Vậy điều này sẽ như thế nào trong chương trình của bạn? Hãy cân nhắc những điều sau—Chính xác thì thói quen hay kỳ vọng là gì? Mọi người nên làm gì? Các bước trong thói quen này là gì? Làm thế nào môi trường của bạn giúp trẻ biết phải làm gì?
Tiếp theo, hãy nghĩ cách bạn sẽ dạy về thói quen hoặc kỳ vọng. Làm thế nào bạn cho trẻ thấy chính xác phải làm gì? Bạn sẽ sử dụng hình ảnh chứ? Nhờ một trẻ khác làm mẫu?
Cuối cùng, hãy cân nhắc cách khen ngợi những trẻ tuân theo những kỳ vọng và thói quen. Làm thế nào họ biết họ đang làm điều đúng đắn? Đảm bảo rằng trẻ nhận được nhiều phản hồi tích cực!
Và, nếu một đứa trẻ không tuân theo thói quen khi chúng đang học, điều đó không sao cả! Chỉ cần giúp trẻ học tập. Với nhiều cơ hội thực hành hơn, họ sẽ trở nên độc lập hơn.
Trong một số trường hợp, trẻ có thể cần sự hỗ trợ cá nhân, chẳng hạn như một lịch trình riêng, một món đồ chơi yêu thích để cầm trên tay, hoặc một chiếc vòng tròn ép nhựa thay vì ngồi trên sàn. Trong môi trường hòa nhập, mọi người đều nhận được sự trợ giúp cần thiết… vì vậy, chấp nhận rằng sự tham gia sẽ khác biệt đối với mỗi người. Việc có các thói quen và kỳ vọng rõ ràng là một phần quan trọng của môi trường hòa nhập. Khi cho mọi người biết chính xác điều sẽ diễn ra và điều cần làm, bạn đang chuẩn bị cho họ thành công.
Bây giờ, hãy nghĩ về chương trình của bạn… Làm thế nào bạn có thể tạo và dạy các thói quen và kỳ vọng nhất quán để giúp mọi người tham gia?