4. Nuôi dưỡng thành công cho trẻ: Thói quen giảng dạy và kỳ vọng

Bạn đã bao giờ có trải nghiệm đến một nơi nào đó mới và không biết phải làm gì chưa? Có thể đó là xuống máy bay ở một quốc gia mới mà bạn không biết ngôn ngữ, tham gia lớp tập thể dục mới và chưa biết động tác, hoặc tham dự buổi lễ tôn giáo có tín ngưỡng khác. Chúng ta có thể cảm thấy lo lắng khi không biết mong đợi thứ gì hoặc điều gì sẽ xảy ra.
Trong video này, chúng ta sẽ khám phá tầm quan trọng của việc có thói quen và kỳ vọng nhất quán, rõ ràng, và dạy trẻ nhỏ của chúng ta cách làm theo những điều này. Chúng ta sẽ xem xét một ví dụ về giờ kể chuyện tại thư viện được tổ chức vào mùa hè cho trẻ em ở độ tuổi đi học và chia sẻ một số điều cần cân nhắc khi tạo thói quen và kỳ vọng cho chương trình. Hãy bắt đầu.
Khi trẻ biết thói quen, biết các bước của một hoạt động cụ thể, và hiểu những gì sẽ xảy ra, họ có thể tham gia một cách độc lập hơn và theo những cách có ý nghĩa hơn. Khi chúng ta dạy các thói quen nhất quán và khi trẻ em biết những kỳ vọng, chúng ta cũng thấy sự giảm bớt các hành vi gây rối hoặc can thiệp. Những kỳ vọng rõ ràng và nhất quán sẽ giúp trẻ thành công. Việc này giúp trẻ biết điều gì sẽ xảy ra và cách hành động trong một số tình huống, điều mà chúng ta có thể cảm kích.
Hãy cùng xem một ví dụ. Hãy tưởng tượng bạn đang điều hành một giờ kể chuyện thân thiện với giác quan mới tại thư viện địa phương, được thiết kế để hòa nhập cho tất cả trẻ em, đặc biệt là trẻ em khuyết tật. Vào ngày đầu tiên của giờ kể chuyện, mọi thứ đều khó khăn. Trước khi giờ kể chuyện bắt đầu, hơn 20 gia đình đang chờ đợi, và trẻ em ở mọi lứa tuổi đang chơi trong phòng cộng đồng. Hơi ồn ào, và một số trẻ đang chạy xung quanh trong khi những trẻ khác bám vào người chăm sóc và có vẻ hơi lo lắng. Bạn cố gắng thu hút sự chú ý của nhóm để bắt đầu đọc, nhưng không phải ai cũng nghe thấy bạn giữa tiếng ồn. Vì vậy, bạn bắt đầu đọc cuốn sách đầu tiên, và một nhóm nhỏ trẻ em ở độ tuổi tiểu học tham gia cùng bạn. Tuy nhiên, những đứa trẻ lớn hơn vẫn đang chạy xung quanh không gian; một số đang hát, và một đứa trẻ đang đập cửa ầm ĩ. Những đứa trẻ đang nghe sách bị phân tâm và rời đi hoặc bày tỏ sự thất vọng vì chúng không thể nghe thấy. Một trẻ hét lên “Hãy im lặng nào!”, khiến hai trẻ bắt đầu khóc. Bạn đọc xong câu chuyện và chuyển sang cuốn sách tiếp theo, nhưng bạn không khỏi cảm thấy hoạt động này là một thất bại lớn. Không phải ai cũng nghe thấy câu chuyện, bọn trẻ chạy lung tung, một số khóc, và mọi thứ có vẻ rất lộn xộn. Bạn đã rất hào hứng chia sẻ những câu chuyện tuyệt vời này với cộng đồng thư viện nhưng không chắc chắn làm thế nào để cấu trúc hoạt động này theo cách cho phép mọi người tham gia.
Hãy cùng nói về việc dạy các thói quen và kỳ vọng có thể giúp hoạt động này diễn ra suôn sẻ hơn và dễ tiếp cận hơn với trẻ và các gia đình. Trong ví dụ trước, các gia đình và trẻ em không được cung cấp bất kỳ thông tin nào về những gì mong đợi hoặc những gì cần làm trong giờ kể chuyện. Hãy tưởng tượng bạn dành cả tuần để lên kế hoạch cho giờ kể chuyện thân thiện với giác quan tiếp theo của mình. Để đảm bảo mọi người biết điều gì sẽ diễn ra, bạn tạo một lịch biểu có hình ảnh cho từng hoạt động. Lịch biểu của bạn bao gồm:
1. Ổn định với bút chì màu và trang tô màu,
2. Duỗi người và ngồi xuống (di chuyển đến khu vực thảm theo một cách được chỉ định: bước nhỏ, đi nhón chân và nhảy lò cò),
3. Câu chuyện số một,
4. Giải lao vận động (dành một phút để lắc lư và thư giãn),
Câu chuyện số hai, và
5. Mic mở (cơ hội để đặt câu hỏi hoặc bình luận về những câu chuyện đã đọc).
Bạn đăng tải điều này trên trang web của thư viện để các gia đình xem trước, lên kế hoạch hiển thị nó ở phía trước phòng để mọi người có thể nhìn thấy khi họ đến và xem lại điều này khi giờ kể chuyện bắt đầu. Để cấu trúc không gian, bạn đảm bảo có đủ không gian trên thảm và bao gồm một số ghế và gối kích thước trẻ em để trẻ em ngồi. Bạn cũng sắp xếp bút chì màu và trang tô màu trên bàn theo cách dễ dàng tiếp cận khi trẻ em đến. Cuối cùng, bạn tạo một không gian yên tĩnh, thoải mái cho bất kỳ ai có thể cần nghỉ ngơi và chuẩn bị một giỏ đồ chơi giúp tập trung để trẻ em lựa chọn.
Vào ngày giờ kể chuyện, bạn sắp xếp phòng và đặt một tấm biển ở lối vào thư viện có nội dung: “Chào mừng đến với giờ kể chuyện. Mời các em vào và chọn một bức tranh để tô màu nhé!” Những giỏ bút chì màu và trang tô màu đã sẵn sàng khi các gia đình đến. Bạn niềm nở chào đón họ và cùng xem lại lịch trình trực quan đã được dán, thông báo với mọi người rằng giờ kể chuyện sẽ luôn bắt đầu bằng một hoạt động ổn định chỗ ngồi. Bạn cũng chỉ họ khu vực nghỉ ngơi. Sau vài phút, đã đến lúc bắt đầu, và bạn thu hút sự chú ý của nhóm bằng tiếng chuông nhỏ. Bạn nói “Xin mời đến buổi kể chuyện. Cô rất vui vì con đã đến đây với chúng ta. Mời các bạn đến chỗ thảm và tìm một chỗ ngồi thoải mái. Có ghế và gối cho trẻ em. Các bậc phụ huynh cũng có thể ngồi ghế hoặc ngồi cùng các con trên sàn nhé. Hãy bắt đầu.’ Bạn cùng mọi người xem lại lịch trình, nói rõ về từng phần và chia sẻ những gì các gia đình và các em có thể mong đợi. Bạn giải thích rằng sẽ có hai câu chuyện, một giờ giải lao vận động ở giữa và thời gian để đặt câu hỏi vào cuối giờ. Bạn chuyền chiếc giỏ đựng đồ chơi tĩnh lặng và nói: “Đôi khi, cầm một thứ gì đó trên tay khi nghe kể chuyện sẽ rất thú vị. Nếu các con thích, cứ tự nhiên chọn một món đồ chơi nhé. Nhưng hãy giữ nó trong lòng.” Bạn bắt đầu đọc câu chuyện đầu tiên và nhận thấy các em ngồi rất trật tự và lắng nghe chăm chú. Nhiều em đang sử dụng rất hiệu quả những món đồ chơi đồ chơi giúp tập trung. “Wow, các con hôm nay lắng nghe rất giỏi!” bạn khen ngợi. Đến phần “Giải lao vận động”, bạn mời Elaine, một bạn nhỏ thường xuyên tham gia giờ kể chuyện, lên làm mẫu. Sau khi tất cả mọi người cùng vận động và thư giãn, bạn thông báo: “Các con đã có một giờ giải lao vận động rất tuyệt vời! Hãy nhớ rằng nếu con có đồ chơi tĩnh lặng, hãy giữ nó trong lòng trong khi cô đọc câu chuyện tiếp theo, và sau đó chúng ta sẽ có phần Mic mở.” Khi kết thúc câu chuyện thứ hai, bạn nói: “Các con đã lắng nghe rất tuyệt vời! Trước khi về nhà, chúng ta sẽ có 5 phút cho phần Mic mở,” vừa nói bạn vừa chỉ vào thời gian tương ứng trên lịch biểu trực quan. Bạn kết thúc giờ kể chuyện bằng một tiếng chuông nhẹ nhàng và nói: “Tất cả các con hôm nay đã lắng nghe và sử dụng đồ chơi tĩnh lặng rất tốt! Mong tuần sau các con sẽ tham dự.”
Với cấu trúc rõ ràng như vậy, bạn nhận thấy ngày càng có nhiều trẻ em và gia đình tham gia. Người chăm sóc biết mình cần làm gì, và các em nhỏ cũng hào hứng tham gia hơn rất nhiều. Việc tổ chức thêm bằng những kỳ vọng rõ ràng và một thói quen có cấu trúc thực sự đã cải thiện giờ kể chuyện cho tất cả mọi người.
Vậy điều này sẽ như thế nào trong chương trình của bạn? Ồ, hãy cân nhắc những điều sau đây: Thói quen hoặc kỳ vọng chính xác là gì? Mọi người nên làm gì? Các bước trong thói quen này là gì? Làm thế nào môi trường của bạn giúp trẻ biết phải làm gì tiếp theo? Hãy nghĩ cách bạn sẽ dạy về thói quen hoặc kỳ vọng. Làm thế nào bạn cho trẻ thấy chính xác phải làm gì? Bạn sẽ sử dụng hình ảnh hoặc có một trẻ khác minh họa? Cuối cùng, bạn cần cân nhắc cách khen ngợi những trẻ tuân theo những kỳ vọng và thói quen. Bạn sẽ cho các em biết rằng mình đang làm đúng như thế nào? Hãy đảm bảo rằng trẻ em nhận được nhiều phản hồi tích cực trong quá trình học hỏi, và nếu một em nào đó chưa tuân theo thói quen khi mới bắt đầu, điều đó hoàn toàn bình thường. Chỉ cần giúp trẻ học tập. Với nhiều cơ hội thực hành hơn, các em sẽ ngày càng trở nên độc lập hơn trong từng bước. Trong một số trường hợp, trẻ có thể cần sự hỗ trợ cá nhân, chẳng hạn như một lịch trình riêng, một món đồ chơi yêu thích để cầm trên tay, hoặc một chiếc ghế để ngồi thay vì ngồi trên thảm. Trong môi trường hòa nhập, mọi người đều nhận được sự trợ giúp cần thiết, vì vậy, chấp nhận rằng sự tham gia sẽ khác biệt đối với mỗi người.
Việc có các thói quen và kỳ vọng rõ ràng là một phần quan trọng của môi trường hòa nhập. Khi cho mọi người biết chính xác điều sẽ diễn ra và điều cần làm, bạn đang chuẩn bị cho họ thành công. Bây giờ, hãy nghĩ về chương trình. Làm thế nào bạn có thể tạo và dạy các thói quen và kỳ vọng nhất quán để giúp mọi người tham gia?